RAG 121 SAINS PERSEKITARAN 1B ©Prof.Madya Dr.Hj. Abdul Majid Ismail 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM KULIAH 2 KLIMATOLOGI Firman Allah “Angin itu membawa awan yang berat (mengandungi wap air), lalu turun air hujan daripadanya untuk menumbuhkan tanam-tanaman…………….. (Surah Al A’raf ayat 57) 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM ASAS KLIMATOLOGI KEPENTINGAN IKLIM ASAS DALAM MEMBUAT PENENTUAN REKABENTUK ALAM BINA PENENTU IKLIM LAPISAN-LAPISAN ATMOSFERA TROPOSFERA, TROPOPOS, STRATOSFERA, STRATOPOS, MESOFERA, MESOPOS, MESAPOS & TERMOSFERA. 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

LAPISAN-LAPISAN ATMOSFERA 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM SISTEM PEREDARAN BUMI ORIENTASI ATAU PAKSI PUTARAN BUMI MEMPENGARUHI KEAMATAN SINAR MATAHARI YANG DITERIMA. 25.50 470 900 SINARAN MATAHARI 470 25.50 25.50 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM PUTARAN BUMI MENGELILINGIMATAHARI DALAM BENTUK “ELLIPSE” MENGHASILKAN MUSIM DAN IKLIM. EKUINOKS (MAC) SOLTIS (DEC) SOLTIS (JUN) EKUINOKS (SEPT) 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM TAKRIF IKLIM SATU WILAYAH YANG TERDIRI DARIPADA CIRI-CIRI KHUSUS SEPERTI SUHU, KEKERINGAN, ANGIN, CAHAYA DAN CIRI KHAS. SATU INTEGRASI KEADAAN FIZIKAL ALAM SEKITAR ATMOSFERA DALAM MASA TERTENTU IAITU CIRI SATU-SATU LOKASI. CUACA KEADAAN SEKETIKA ALAM SEKITAR ATMOSFERA PADA SATU LOKASI TERTENTU. CONTOH: CUACA DIPULAU PINANG HARI INI DIRAMALKAN PANAS PADA SEBELAH PAGI DAN HUJAN DISEBELAH PETANG. DI DALAM IKLIM TROPIKA, HABA MERUPAKAN MASALAH UTAMA. OLEH ITU PERLINDUNGAN DARIPADA PANAS DAN HUJAN DIPERLUKAN HAMPIR SEPANJANG TAHUN. PURATA SUHU TAHUNANNYA  20OC. 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

IKLIM DAN HUBUNGANNYA DENGAN BANGUNAN KEPERLUAN ASASI MANUSIA (FIZIKAL) MAKANAN, PAKAIAN, KEDIAMAN FUNGSI ASAS KEDIAMAN/RUMAH MELINDUNGI PENGHUNI DARIPADA: IKLIM YANG KETERLALUAN (CLIMATIC FILTER) SUMBER-SUMBER BAHAYA KETIDAK SELESAAN MENEMPATKAN AKTIVITI REHAT, TIDUR DLL. REKREASI DALAMAN 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM JENIS-JENIS KEDIAMAN YANG DIKEHENDAKI LAZIMNYA BERGANTUNG KEPADA MASA DAN TEMPAT. KEPERLUAN REKABENTUK: KAJIAN KEPERLUAN SETIAP PENGHUNI (DIBINA UNTUK SETIAP INDIVIDU & AHLI KELUARGANYA) KAJIAN GAYA “STYLE” & BINAAN/STRUKTUR RUMAH TRADISIONAL/SEDIAADA SEBELUM MEREKABENTUK SESUATU YANG BARU – SENI BINA TRADISI IALAH HASIL PENGALAMAN & EKSPERIMEN YANG TELAH DILALUI DARI ZAMAN KE ZAMAN IAITU PERSEKITARAN TEMPATAN TELAH DITERAPKAN &DIAMBIL KIRA. 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM FAKTOR-FAKTOR PENGUBAH TERMASUK IKLIM, KEADAAN TANAH, BAHAN BINAAN TEMPATAN & TOPOGRAFI MEMBEZAKAN RUPABENTUK DALAM SENI BINA TRADISI “INDIGENOUS”. FAKTOR INI MENYEBABKAN TERDAPATNYA PERBEZAAN NYATA DARIPADA SEGI PERANCANGAN, “MASSING” & RUPABENTUK DIANTARA RUMAH-RUMAH TRADISIONAL DI KAWSAN BERLAINAN IKLIM (IKLIM PANAS, SEDERHANA & SEJUK) 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM PENGARUH IKLIM MIKRO: PEREDARAN MATAHARI & ANGIN MENENTUKAN BENTUK PERANCANGAN FIZIKAL (SUSUNATUR & ORIENTASI BANGUNAN) TUMBUH-TUMBUHAN PERMUKAAN, BUKIT-BUKAU DAN LEMBAH: MENENTUKAN SISTEM PERPARITAN, BENTUNGAN DAN LALUAN ELEMEN IKLIM (TABURAN HUJAN & ANGIN) MEMPENGARUHI REKABENTUK BAHAGIAN LUAR BANGUNAN, SUSUNATUR RUANG, KEDUDUKAN & JENIS SEKATAN, BINAAN BUMBUNG & BUKAAN. MEMPENGARUHI JENIS KAWALAN PERSEKITARAN BANGUNAN. 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM IKLIM PANAS-LEMBAP PENGURANGAN KELEMBAPAN PENURUNAN SUHU IKLIM PANAS-KERING PENAMBAHAN KELEMBAPAN CONTOH: SUSUNATUR: PANAS-LEMBAP (BERTABURAN & JARAK JAUH) SUSUNATUR: PANAS – KERING (PADAT & PADU) 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM “MASSING” & RUPA BENTUK PANAS-LEMBAP: RUMAH BERTIANG BERPENEDUH BANYAK & LUAS BUKAANNYA SEKATAN-MINIMUM 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM PANAS KERING: BAHAN-BAHAN PADU BUKAAN KECIL AKTIVITI DI ATAS BUMBUNG PADA AWAL MALAM 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

IKLIM & CUACA & KEGIATAN PEMBANGUNAN HUJAN & ANGIN HUJAN LAZIM PEKERJAAN & PENGGUNAAN TANAH (SAWAH PADI, GETAH, PERUMAHAN) TANAMAN & PERTANIAN PERHUTANAN, PERIKANAN & GEOLOGI PERLOMBONGAN & INDUSTRI HUJAN KETERLALUAN BANJIR & TANAH RUNTUH (LEBUH RAYA, PENEMPATAN DILERENG BUKIT) 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM GANGGUAN TERHADAP LALU-LINTAS UDARA (REKABENTUK LAPANGAN TERBANG) LALU-LINTAS DI JALAN RAYA (BANJIR KILAT, KEMALANGAN) PERTAMBAHAN KELEMBAPAN (PEMBIAKAN SERANGGA, KULAT & PEREPUTAN) SEKTOR PELANCUNGAN (PERHOTELAN) INDUSTRI BINAAN ANGIN KETERLALUAN (RIBUT, TAUFAN) BANGUNAN TINGGI (REKABENTUK STRUKTUR) BUMBUNG & STRUKTUR UTAMA FAKTOR PERSEKITARAN (PERANCANGAN, PENGHALANG ANGIN) 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM KEMARAU (TIADA HUJAN DALAM TEMPOH YANG PANJANG) SEKTOR PERTANIAN MEROSOT HASIL HUTAN MEROSOT SISTEM SIMPANAN &TAKUNGAN AIR (KAWASAN TADAHAN) KEBAKARAN HUTAN & BANGUNAN (PENCEGAHAN & PEMADAMAN) BENCANA ALAM GEMPA BUMI RIBUT GELOMBANG PANAS “HEAT WAVE” SALJI KESAN PENCEMARAN & KEROSAKAN PERSEKITARAN 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM ELEMEN-ELEMEN IKLIM MAKLUMAT YANG DIPERLUKAN : ELEMEN IKLIM YANG MEMPENGARUHI KESELESAAN MANUSIA & INTERAKSINYA DENGAN BANGUNAN BENTUK MAKLUMAT: PURATA, PERUBAHAN & KEADAAN YANG KETERLALUAN 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM ELEMEN YANG PERLU DALAM REKABENTUK BANGUNAN: SUHU UDARA KELEMBAPAN KEADAAN LANGIT SINARAN MATAHARI HUJAN & TABURANNYA PERGERAKAN ANGIN CIRI-CIRI KHUSUS (ANGIN, HUJAN, RIBUT, RIBUT PASIR, PUTING BELIUNG &TAUFAN) FAKTOR ATAU ELEMEN INI PERLU DIANALISIS & DIOLAH MENJADI MUDAH (DAPAT MEMBANTU PEREKA BENTUK & PENGHUNI BANGUNAN). 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM SUHU UDARA DISUKAT MENGGUNAKAN JANGKASUHU – UNIT 0C SBK (SUHU BEBULI KERING) – SUHU SEBENAR UDARA DISUKAT DITEMPAT TEDUH (DALAM KOTAK STEVENSON). SUHU MAKSIMUM & MINIMUM (JANGKA SUHU MAK.& MIN.) CATATAN SUHU SECARA BERTERUSAN DALAM BENTUK GRAFIK (TERMOGRAF) DATA-DATA SUHU YANG PENTING: SUHU PURATA BULANAN/HARIAN PURATA JULAT BULANAN “MONTHLY MEAN RANGE” SUHU MAK.& MIN. DAN BULAN YANG KETERLALUAN KEPENTINGAN: MENENTUKAN KESELESAAN MANUSIA MENENTUKAN KELEMBAPAN RELATIF 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM KOTAK STEVENSON 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM JANGKA SUHU DIGITAL 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM KELEMBAPAN UKURAN: KELEMBAPAN MUTLAK (AH) – JUMLAH KELEMBAPAN SEBENAR PADA SATU UNIT JISIM ATAU UNIT ISIPADU (g/m3) KELEMBAPAN RELATIF (RH) – NISBAH JUMLAH KELEMBAPAN YANG TERKANDUNG KEPADA KELEMBAPAN YANG BOLEH DITAMPUNG OLEH UDARA PADA SUHU TERTENTU (%) KELEMBAPAN TEPU (SH) – JUMLAH WAP AIR YANG MAMPU DITAMPUNG OLEH UDARA: SH = AH/RH X 100 KELEMBAPAN DISUKAT DENGAN MENGGUNAKAN HIGROMETER BEBULI BASAH & KERING. RH YANG BERKAITAN DIPEROLEH MENERUSI CARTA PSIKROMETRIK SECARA HUBUNGAN BACAAN SBK/ DBT & SBB/ WBT. 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM SUKATAN: MIN MAKSIMUM BULANAN, MIN MINIMUM BULANAN RAKAMAN SECARA BERTERUSAN MENGGUNAKAN HIGROGRAF ATAU BACAAN DIAMBIL 2 KALI SEHARI (JAM 6:00 PG. MAKSIMUM & JAM 15:00 MINIMUM) KEPENTINGAN: MENENTUKAN KESELESAAN MEMPENGARUHI SIFAT BAHAN BINAAN MENGAWAL PENGERINGAN CAT 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM THERMOHYGROGRAPH 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM SINARAN MATAHARI SUKATAN: TEMPOH MATAHARI BERSINAR DALAM SEHARI (JAM/ HARI) – PERAKAM SINAR KUANTITI SINARAN MATAHARI (W/m2) – SOLARIMETER KEPENTINGAN: MAKLUMAT TENTANG PURATA HARIAN PERLU UNTUK PERANCANGAN & REKA BENTUK BANGUNAN (JENIS & SISTEM PENEBATAN, KEMASAN, SISTEM KAWALAN PERSEKITARAN, JENIS SAMBUNGAN BINAAN & KAEDAH PENEDUHAN) 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM SOLARIMETER 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM KEADAAN LANGIT SUKATAN: MNERANGKAN KEHADIRAN MENDUNG DI ATMOSFERA – DINYATAKAN DALAM PERATUSAN ATAU PERSEPULUH, PERLAPAN & OKTAS (50% = 5/10 ATAU 4/8  SEPARUH HEMISFERA LANGIT DILINDUNGI AWAN). KEPENTINGAN: REKABENTUK PENCAHAYAAN SIANG, UNJURAN & ALAT PENEDUHAN. 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM HUJAN & PEMENDAKAN SUKATAN: MENGGUNAKAN PENYUKAT HUJAN (mm/HARI, mm/BULAN, mm/TAHUN) JUMLAH HUJAN SEBULAN MENGGAMBARKAN: CORAK MUSIM RAMALAN POTENSI TADAHAN HUJAN KEPENTINGAN: JUMLAH HUJAN MAKSIMUM & KEMUNGKINAN TEMPOH HUJAN PERLU UNTUK: REKABENTUK TALANG, PAIP TURUN HUJAN, KAWASAN BERSIMEN/BERTURAP, UKURAN & KECERUNAN LONGKANG AIR HUJAN & LEMBAH TADAHAN. 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM REKOD MAKSIMUM DALAM TEMPOH 24 JAM PERLU UNTUK: REKABENTUK SALIRAN & LEMBAH TADAHAN REKOD MAKSIMUM & MINIMUM MENGGAMBARKAN PELENCONGAN DARI PURATA REKOD HUJAN BERANGIN PENTING UNTUK: REKABENTUK BUMBUNG LALUAN BERTUTUP UNJURAN & ALAT PENEDUHAN LOKASI & SAIS TINGKAP HUJAN BERPETIR (KEKERAPAN & KEAMATAN) PENGALIR PETIR PERLU DISEDIAKAN (BANGUNAN TINGGI & TERPENCIL) 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM ANGIN SUKATAN KELAJUAN & ARAH DISUKAT MENGGUNAKAN ANEMOMETER MEMENGKUK ATAU TIUB PITOT PADA ARAS 10M – 20M DI KAWASAN LAPANG TIDAK TERHALANG. ARAH ANGIN DIBAHAGIKAN KEPADA 8 16 KATEGORI ARAH KOMPAS BD U TL B T BL TENG S 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM ELEMEN SEMULAJADI YANG PENTING TETAPI AMAT BAHAYA APABILA IA KETERLALUAN RUMAH SEPATUTNYA MENGHADAP ARAH ANGIN UTAMA BAGI MEMUDAHKANNYA MASUK MENERUSI BUKAAN. REKOD UNTUK TEMPOH 20 25 TAHUN (ANGIN LUMRAH/ SEKUNDER) PERLU – KELAJUAN, ARAH & PURATA KEKERAPAN. KEPENTINGAN: UNTUK KESELESAAN MANUSIA (KELAJUAN DI DALAM & LUAR BANGUNAN) MENENTUKAN BEBAN HIDUP/ ANGIN PADA STRUKTUR BANGAUNAN (PALANG KOKOH & AERODINAMIK) 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM ANEMOMETER KEKIPAS 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

ANEMOMETER DAWAI PANAS 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM DATA LOGGER 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

STESYEN KAJI IKLIM BERSEPADU 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

PERTIMBANGAN KEIKLIMAN IKLIM MAKRO: IKLIM BAGI SATU DAERAH (KAWASAN LIPUTAN UNTUK SATU NEGERI/ DAERAH) IKLIM MIKRO: PENYIMPANGAN SETEMPAT IKLIM SATU KAWASAN YANG LUAS (IKLIM SEBUAH BANDAR) IKLIM TAPAK: IKLIM BAGI SATU KAWASAN KECIL – LOKASI PROJEK / BANGUNAN. 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM DATA-DATA IKLIM SATU STESYEN KAJICUACA MENGGANMBARKAN IKLIM MIKRO. MAKLUMAT INI AKAN BERUBAH PADA LOKASI YANG LEBIH KECIL ATAU IKLIM TAPAK. FAKTOR PENYEBAB PENYIMPANGAN TOPOGRAFI: CERUN BUKIT, PENDEDAHAN, BUKIT & LEMBAH YANG HAMPIR DENAGN TAPAK. PERMUKAAN TANAH: SEMULAJADI ATAU BUATAN (BERUMPUT, BERSIMEN ATAU BERAIR) – SUHU PERMUKAAN TANAH. OBJEK 3 DIMENSI: POKOK-POKOK BESAR, DERETAN POKOK, TEMBOK & BANGUNAN (PERGERAKAN ANGIN & CAHAYA MATAHARI) 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM CONTOH ANALISIS TAPAK 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM ELEMEN-ELEMEN IKLIM YANG BERUBAH: SUHU UDARA: DIPENGARUHI OLEH TOPOGRAFI (SETIAP 100M PENINGKATAN TINGGI, SUHU TURUN 10C) KELEMBAPAN: DIPENGARUHI OLEH SUHU & AIR (SEKIRANYA PERMUKAAN BERAIR ATAU DILITUPI POKOK, SEJATAN BERTAMBAH  KELEMBAPAN BERTAMBAH) HUJAN: SEKIRANYA ANGIN YANG MEMBAWA MENDUNG SAMA ARAH DENGAN ANGIN YANG BERTIUP MENGHALA KE BUKIT/ BANDAR, HUJAN AKAN MELEBIHI PURATA KAWASAN. 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM UDARA SEJUK CERUN KERING UDARA PANAS BUKIT CERUN BASAH UDARA SEJUK ZARAH & DEBU DI UDARA UDARA PANAS BANDAR 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM

Abdul Majid Ismail PBP USM SINAR MATAHARI DIPENGARUHI OLEH 3 FAKTOR: KECERAHAN ATMOSFERA (PENCEMARAN, ASAP, JEREBU, KABUS & MENDUNG) ORIENTASI TAPAK CERUN PERGERAKAN ANGIN DIPENGARUHI OLEH TEKSTURA PERMUKAAN. TOPOGRAFI MENGUBAH ARAH LALUAN ANGIN. BAYU DARAT & LAUT DI KAWASAN 3 KM DARI PANTAI. 9/18/2018 Abdul Majid Ismail PBP USM