KECEDERAAN TERBAKAR & MELECUR

TERBAKAR & MELECUR DEFINISI: Terbakar – Kerosakan tisu oleh haba kering, geseran, elektrik, radiasi & asid menghakis Melecur – Kerosakan tisu oleh haba basah INSIDEN Melecur – kanak-kanak  3 tahun Kecederaan oleh api, wap radiator, asid – dewasa

2. KLASIFIKASI & CIRI KLINIKAL 2. 1. Darjah Pertama * Melibatkan epidermis * Pintasan kesan kepanasan api / mata hari * Permukaan kulit kering * Tiada lepuh * Kulit kemerahan & sakit * Mengelupas lapisan luar epidermis * Sembuh 2-5 hari. Tiada kesan parut

2.2 Darjah Kedua * Cecair panas / benda keras panas * Baju terbakar * Kontek terus dgn api & bahan kimia * Melibatkan lapisan epidermis & dermis * Kerosakan boleh melibatkan tisu lelemak * Kulit lembap & berlepuh * Kulit keputihan > merah ceri * Kesakitan kuat * Kecederaan minor - <10% BSA (kanak) < 15% BSA (dewasa)

Ciri klinikal Darjah kedua Kecederaan moderate – 15%-30% BSA (dewasa). 10%-20% BSA (kanak) Kecederaan moderate – melibat muka, tangan, kaki & kawasan genital. Tempuh penyembuhan 10-21 hari (minor

2.3. Darjah Ketiga (Full Thickness Burn) * Melibatkan semua lapisan dermal, subkutaneous * Akibat cecair / bahan pepejal panas, api, kimia elektrik * Kulit kering, leathery, pembuluh darah –hangus kehitaman (charred) * Kesakitan sedikit / tiada * >10% BSA - muka, tangan, kaki, kawasan genital, kebakaran oleh kimia & elektrik - kritikal * Kecederaan libat kawasan besar – skin grafting & \ tempuh masa sembuh berbulan – tahun

Klasifikasi Kecederaan

4. PATOLOGI Kerosakan permukaan tisu & pembuluh darah bawah kulit > kehilangan cecair & plasma > RENJATAN Pembuluh darah dlm dermis dilat & porous > pengaliran plasma Permukaan kulit rosak > Pengeluaran plasma Protin membeku & enzim kepecahan Cecair berkumpul @ permukaan kulit > blister Darah merah rosak & mati > anaemia Platelet rosak > masalah pembekuan Kemerosotan otot <> kehilangan cecair

5. MENILAI KECEDERAAN TERBAKAR Peredaran darah menurun > anoksia tisu & kerosakan (nekrosis). Kerosakan tisu ginjal >  fungsi ginjal >  air kencing 5. MENILAI KECEDERAAN TERBAKAR Wallace Rule of Nine untuk menilai: - % kawasan permukaan badan terbakar. - Penggantian cecair - Pengeluaran air kencing Kawasan permukaan badan dibahagi mengikut kawasan. Setiap bahagian mewakili 9% BSA iaitu:

KAWASAN PERATUSAN Kepala & Leher 9% Trunkus depan + Abdomen 9% x 2 Trunkus belakang + Pinggul 9% x2 Anggota Atas 9% x 2 Kawasan Genital 1% Anggota bawah 18% x 2

Wallace Rule Of Nine

6. PEMERIKSAAN MAKMAL Darah untuk: * FBC * GLUKOS CREATINE (PROTIN) * ABG * BUSE * BUN * CARBOXYHEMOGLOBIN

URINALYSIS * URINE FEME RADIOLOGI * CXR * FIBEROPTIC BRONCHOSCOPY (TRAKEA & BRONCHI)

7. CIRI MENILAI KETERUKAN 7.1. Darjah terbakar (Kedalaman) 7.2. Peratusan kawasan badan terbakar 7.3. Lokasi @ badan terbakar 7.4. Komplikasi 7.5. Umur mangsa

CIRI MENENTU KRITIKALITI: Terbakar dgn komplikasi trek respiratori & kecederaan lain (#) Peratusan kawasan terbakar Terbakar darjah ke 3 melibatkan muka, tangan, kaki & groin Terbakar darjah ke 3 >10% BSA (dewasa ) Terbakar darjah ke 3 > 2-3% BSA (kanak) Terbakar darjah ke 2 >30% BSA (dewasa) Terbakar darjah ke 3 > 20% BSA (kanak)

3. LOKASI / KAWASAN KECEDERAAN: * Keterukan kecederaan – kawasan terlibat * Kawasan muka / leher > mencedera mata & komplikasi @ sistem pernafasan * Kawasan tangan, kaki & genitalia – kritikal * Kecederaan badan atas > serius berbanding badan bawah. 4. KEDALAMAN KECEDERAAN DITENTU: * Jenis agen: suhu & konsentrasi * Jangka masa kontek * Ketahanan tisu: vaskulariti & ketebalan

8. MASALAH KECEDERAAN TERBAKAR: 5. UMUR MANGSA: * Kanak  5 tahun & orang tua>60 tahun mengalami kecederaan teruk / dalam ( daya tahan & kulit nipis) * Kecederaan >20% BSA (orang tua) > maut 8. MASALAH KECEDERAAN TERBAKAR: Masalah saluran pernafasan (dispnea) Kecederaan muskuloskeletal Kehilangan cecair badan Kesakitan & kegelisahan Bengkak & Infeksi

9. KOMPLIKASI 9.1. Renjatan * Neurogenik (kesakitan) * Oligaemik (kehilangan cecair & plasma) * Toksaemik (kimia dari lokasi kecederaan mengalir ke dalam sirkulasi > kerosakan ginjal & sel limpa. 9.2. Kerosakan ginjal (nephritis) – air kencing (albumin & kas) 9.3. Nekrosis limpa > maut 9.4. Infeksi (Tetanus, gas gangrene, sepsisemia) 9.5. Anaemia – sepsis menekan fungsi sum tulang 9.6. Kontraktur anggota <> pengecutan parut tisu 9.7. Parut keloid 9.8. Fraktur

Baju terbakar – simbah dgn air. Jika melekat kuat jgn buka 10. PENGURUSAN KECEMASAN Baju terbakar – simbah dgn air. Jika melekat kuat jgn buka * Tentu saluran pernafasan terbuka * Jangan guna ointmen, losyen, spray grease Jangan pecah lepuh Jangan guna kompres penyejuk atas kawasan kecederaan besar (hipothermia & konstrik pembuluh darah) * Oksigen – jika suffokasi oleh asap * Pendarahan – tekanan terus

* Fraktur – larang gerak * Tanggal pakaian & perhiasan menjerut * Tutup kawasan terbakar dgn kain steril * Rawat renjatan * Tinggikan anggota kaki & tangan terbakar * Periksa tanda vital (TPR & BP) * Analgesia – Pethidine / Morfin * IM ATT O.5 ml

11.2: RAWATAN & PENGURUSAN @ HOSPITAL * Rawatan keadaan am * Kawal renjatan iaitu: 1. Rehat 2. Analgesia- IV Morfin + antiemetic, entonox 3. BMX 4. Cecair intravena – Parkland Formula. kekal sirkulasi & BP ( Darah, Plasma, Dextran / Ringer’s lactate) 5.Tanda vital (BP ½ jam) 6. Pembacaan hematocrit 7. Indwelling catheter 48 jam.

* Monitor pengeluaran urin 8. Oksigen @ 8L/min (memulih anoxia tisu & pengumpulan CO2) 9. Kecederaan saluran pernafasan (edema larink- parau suara & stridor) - Udara lembap / Oksigen - ETT / Cricothyroitomy - Nebulizer ( Salbutamol) - Escharotomy – kecederaan dada teruk TQ 4 LISTENING 20/2/2009

10. Penambahan kalorie * Protin yang tinggi (oral/ NG tiub) * 1 litre Complan (2000 kalori) - drip 11. Rawatan setempat: * Penyucian 1% cetrimide/NaCL (analgesia). Kes teruk – dlm OT (gas anaestetic) * Debridement –tisu rosak & nekrosis. Irigate dgn “warm sterile saline” * Dry slough – excise * Kawal edema – pembebatan tekanan

* Sistemic antibiotik berkuasa luas * G.V. paint 1:100 & Acriflavin 1:1000 (kes ringan) * Absorbent dressing – Jelonet / Vaseline gauze * Antigas gangrene srum & ATT * Kawal kontreaktur – Splint anggota * Saline bath * Skin grafting / Escharatomy * Penjagaan kejururawatan

PARKLAND FORMULA 4 ML X BW (KG) X % BSA UNTUK 24 JAM CONTOH PENGIRAAN: 4 ml X 70 (Kg) X 27% (BSA) = 7560 ML (7.56 L) X 24 HRS PEMBERIAN/AGIHAN CECAIR: ½ DPD AMAUN (3780 ml) X 8 JAM PERTAMA BAKI ½ AMAUN X 16 JAM KEMUDIAN CECAIR DIGUNA RINGER’S LACTATE / HARTMAN