Keluarga Bahasa Nusantara Austronesia juga dikenali sebagai Hesperanesia. Hesperanesia bermaksud pulau di bahagian barat Nusantara. Hesperanesia dibahagikan kepada lima iaitu kelompok Sumatera-Jawa termasuk Kalimantan dan Madura; kelompok Filipina, kelompok Sulawesi, Nusa Tenggara dan Maluku; kelompok tanah besar Asia Tenggara; dan kelompok Sumatera-Jawa mengandungi Proto-Malayo-Javanic (yang melahirkan Javo-Sumatra-Hesion)  

Dyen membahagikan Javo-Sumatra-Hesion kepada tiga iaitu Malayic Hesion, Sunda dan Jawa. Malayic Hesion terbahagi kepada empat iaitu Malayan subfamily, Madura, Acheh dan Lampungi subfamily. Malayan subfamily terbahagi kepada tiga iaitu Malay, Minangkabau, Kerinci. 22-Sep-18

Dyen membahagikan Malay kepada dua iaitu Malay dan Seraway-Besemah. Dyen menyebut malay ini sebagai leluhur bagi bahasa Melayu Kuno yang wujud pada zaman Sriwijaya dan Sailendra. Kemudian timbul BM klasik zaman Pasai-Samudera, Melaka ke zaman Johor Lama dan ke zaman Johor-Riau. 22-Sep-18

Bahasa Johor-Riau terbahagi kepada dua, iaitu Johor berkembang ke Johor yang mewarisi empayar Melaka dan ke Semenanjung, Persekututan Tanah Melayu dan tanah jajahan Inggeris di Borneo dan kini BM digunakan di Malaysia, Singapura dan Brunei. BM Riau berkembang ke daerah Hindi timur Belanda dan akhirnya menjadi bahasa Indonesia.   22-Sep-18

Aceh Utara Sumatera mempunyai 2 ½ juta menuturkan bahasa ini. Gayo – terdapat di Aceh Tengah hamper dengan bahasa Batak tetapi lebih dekat dengan budaya Aceh kerana mereka beragama Islam. Batak-Sumatera Utara dengan 4 ½ juta penutur. Mandailing Angkola keluarga bahasa Batak dan di Tapanuli Selatan. 22-Sep-18

Minangkabau-Sumatera Barat dengan 4 ½ juta penutur Minangkabau-Sumatera Barat dengan 4 ½ juta penutur. Bahasa ini dekat dengan bahasa Melayu. Dialek-dialeknya sperti Padang, Paya Kumbuh, Pariaman dll. Kerinci – terletak di sekitar Gunung Kerinci dan banyak menyamai bahasa Melayu-Minangkabau. Ada pengkaji mengatakannya dialek Minangkabau.   22-Sep-18

Lampung – hujung selatan Sumatera. Ada dialek seperti Kroe. Rejang-pantai barat Sumatera bhgn. Selatan. Pengaruh kosa kata BM kuat dalam bahasa ini. Lampung – hujung selatan Sumatera. Ada dialek seperti Kroe. Nias – dituturkan di Pulau Nias dan Pulau Batu di pantai barat Sumatera. Melayu- pantai Timur Sumatera, iaitu dari Acheh Timur hingga ke Sumatera Selatan. Dialeknya Deli, Temiang, Serdang, Langkat, Asahan, Panai, Riau, Jambi, Kuantan, Palembang, Siak, Bengkulu, Bangka dan Belitung. 22-Sep-18

Kalimantan Melayu-persisiran pantai Kalimantan, ada beberapa dialek seperti Melayu Sarawak, Brunei, Sabah, Sambas, Pontianak, Banjarmasin, Sanggau, Sintang, Kutai, Berau, Pasir dll. Dayak – paling banyak dituturkan di Kalimantan dan terbahagi kepada bahasa Iban, Bidayuh, Kendayan, Mualang, Ambawang dll. Melanau- di Mukah, Matu, Oya dll. Bisaya- di Sabah, Sarawak dan Brunei. 22-Sep-18

Dusun – Sabah dan dinamakan Kadazan Bajau- Sabah, Kalimantan dan Indonesia. Sulu- Sabah, Kalimantan Timur, Filipina. Kenyah – di Sg. Kayan, Sg. Baram dan Sg. Tinjan. Ada juga di Sarawak dan Indonesia. Kayan – di Kalimantan Tengah. 22-Sep-18

Sunda – Jawa Barat spt. Bogor, Bandung, Tasik Malaya. 30 juta penutur. Pulau Jawa dan Madura Melayu Jakarta – dikenali bahasa Betawi. Dituturkan di Kota Jakarta dan sekitarnya. Ada 5 juta penutur. Sunda – Jawa Barat spt. Bogor, Bandung, Tasik Malaya. 30 juta penutur. Jawa – Jawa Tengah, Jawa Timur, Sumatera, Kalimantan, Sulawesi dan Irian Jaya. Dialeknya Ponorogo, Banyumas, Surabaya, Malang dll. Bahasa baku terdapat di Surakarta dan Yogyakarta. Madura – pulau Madura dgn 6 juta penutur.   22-Sep-18

Tanah Besar Asia Tenggara Semenanjung Malaysia – Bahasa Melayu yang menjadi Bahasa kebangsaan dan Bahasa rasmi di Malaysia. BM di Malaysia ada 17 dialek dan daerahnya hingga ke Selatan Thailand dan Singapura. Di Thailand, Kemboja, Myanmar dan Vietnam ada Bahasa Cham yang bilangan penuturnya tidak ramai. 22-Sep-18

Pengkaji Bahasa-Bahasa di Nusantara 1.   William Marsden (1754-1836M) ialah seorang yang banyak mengkaji tentang bahasa di Asia Tenggara khususnya bahasa-bahasa di Sumatera seperti bahasa Melayu, Batak dan lain-lain.   Kajian ini dibuat semasa beliau tinggal di Bengkulu dan selepas beliau pulang ke negara asalnya.   22-Sep-18

Antara hasil karya tulisannya ialah A History of Sumatera (1783), A Dictionary of the Malayan Language (1812), and A Grammar of the Malayan Language (1812).  Beliau telah membuat rumusan dengan mengatakan bahawa bahasa Melayu dan bahasa Polinesia adalah serumpun. 22-Sep-18

2.   John Crawfurd pula telah menulis sebuah buku yang berjudul “On Malayan and Polynesian Languages and Races.  Dalam buku ini beliau mengatakan bahawa  kedua-dua bahasa Melayu dan Polinesia tidak sekeluarga. 22-Sep-18

3.   Wilhelm Von Humboldt (1767-1835) telah mengkaji bahasa Kawi dan bahasa-bahasa di Timur.  Antara hasil-hasil karya tulisannya ialah Uber die Kawisprache Auf der Insel Java (1836).  Beliau juga telah meneliti tulisan dan pendapat Crawfurd.  Sebagai kesimpulannya, beliau tidak bersetuju dengan pendapat Crawfurd di atas sebaliknya beliau lebih bersetuju dengan pendapat Marsden.   22-Sep-18

Beliau telah mengkaji bahasa Kawi dan Jawa Kuno dan menjadi pelopor dalam pengkajian bahasa tersebut.  Beliau telah memperincikan hubungan antara bahasa-bahasa di Asia Tenggara dan membuat kesimpulan bahawa bahasa-bahasa tersebut adalah serumpun.  Beliaulah yang mencipta istilah Malayo-Polynesia. 22-Sep-18

4.   Kern atau nama penuhnya Johan Hendrik Casper Kern (1833-1917) telah mengkaji bahasa Jawa Kuno. Beliau merupakan salah seorang pelopor ilmu perbandingan bahasa-bahasa di Nusantara.  Antara tulisan-tulisannya ialah Kawi Studien (1871), dan Taal Kundige Gegevens Ter Bepaling Van Het Stamland Der Maleisch-Polynesische Volken (1889).  Beliau mengatakan bahawa bahasa-bahasa di Asia Tenggara berasal dari tanah besar Asia Tenggara.   22-Sep-18

5.   L. Hervas ialah orang yang pertama melahirkan pendapat secara tegas bahawa bahasa-bahasa di Asia Tenggara adalah serumpun.  Selepas itu bertambah banyak lagi orang yang mengkaji bahasa di Asia Tenggara seperti J. Gonda,  J.R. Foster dan lain-lain. 22-Sep-18

6.   Reland (1676-1718) ialah seorang pengkaji  yang telah menjalankan kajian tentang bahasa-bahasa Austronesia.  Beliau telah menulis sebuah buku yang berjudul De Linguis Insularum Orientalium. 22-Sep-18

7.   John Reinhold Foster telah menulis sebuah buku yang berjudul Voyage Around the World.  Beliau menyentuh tentang kesamaan bentuk kata antara bahasa Melayu dengan bahasa Polinesia. 22-Sep-18

8.   Wilhelm Schmidt (1868-1954) telah mengarang banyak buku tentang bahasa sekalipun beliau seorang pemimpin agama Katholik. Antara tulisannya yang terkenal ialah tentang bahasa-bahasa di Nusantara dan perbandingan bahasa.  Beliau juga mengatakan bahawa terdapat hubungan antara bahasa Austronesia dengan bahasa-bahasa di daratan Asia Tenggara seperti Campa, Jarai, Rade dan Serdang. 22-Sep-18

9.   J.R. Logan pada pertengahan abad yang lalu telah mengkaji tentang adat resam yang sepunya antara penduduk-penduduk di tanah pergunungan di antara negeri Assam, India dengan kepulauan Hindia Timur.   22-Sep-18

Berdasarkan hasil kajian tersebut beliau telah membuat rumusan bahawa penduduk di Alam Melayu ini berasal dari Assam India.  Rumusan ini berdasarkan kesamaan dari segi adat resam penduduk-penduduk di kedua-dua tempat tersebut.  J.R. Logan juga ialah orang yang mula-mula menggunakan perkataan Indonesia untuk daerah Alam Melayu, iaitu mendahului A. Bastian.   22-Sep-18