INSTITUT AMINUDDIN BAKI KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA PENGURUSAN MENGIKUT PERSPEKTIF ISLAM
PENGENALAN Pengurusan ialah satu proses yang dilalui untuk mencapai matlamat tertentu Pelaksanaannya memerlukan kerjasama antara pihak pengurusan dan kakitangan umum Proses pengurusan melibatkan beberapa unsur : Matlamat Sistem Kaedah Pengurus Kakitangan Alat ( teknologi )
Pengurusan sebagai cara atau kemahiran melaksanakan sesuatu tugasan menerusi manusia. ( Mary Follet ) Pengurusan sebagai aktiviti-aktiviti kumpulan manusia yang tersusun, melaksanakan tugas secara paling berkesan, kerjasama, harmoni dan membuat keputusan yang rasional. Ianya merupakan satu proses dimana matlamat digubal dan dicapai dan keadaan-keadaan diubah. ( Muhammad al-Burney )
Pengurusan Islam Pengurusan Islam ialah proses yang menjadikan aqidah Tauhid ( iman ) sebagai landasan dan pegangannya. Aqidah Islam akan menentukan matlamat sesebuah organisasi.
MODEL RAJAH PENGURUSAN ISLAM
Persekitaran Luar Organisasi Aqidah Islam Persekitaran Luar Organisasi Persekitaran Dalam Organisasi Syura ORGANISASI Kakitangan Pengurus Sumber-Sumber Output
Aqidah tauhid akan membentuk bukan sahaja pengurus dan pekerja, malah persekitaran di dalam dan di luar organisasi
Dalam perkara yang tidak bercanggah dengan “nas” ( Quran dan Hadis ) pengurus merancang, melaksanakan tugas, mengeluarkan arahan dan memastikan aktiviti jabatannya menuju ke arah pencapaian matlamat organisasi. Kakitangan organisasi yang bersungguh-sungguh mengamalkan Islam akan meneruskan amalan ini di dalam dan di luar organisasi
Sekiranya kefahaman Islam berjalan dalam masyarakat kesan aqidah anggota organisasi maka komitmen di kalangan orang ramai akan saling kuat menguat antara satu sama lain. Organisasi akan bekerja untuk mengeluarkan barangan-barangan dan perkhidmatan yang selari dengan roh syariah Pengguna pula akan terdorong menggunakan barangan dan perkhidmatan tersebut kerana wujud ikatan aqidah yang kuat sesama mereka
Prinsip Pengurusan Islam Mencari keredhaan Allah ( At-Taubah 9 : 72, Al-Rum 30 : 38 ) Melaksanakan makruf dan mencegah mungkar ( Ali Imran 3 : 104, 110 ) Menjaga kesejahteraan masyarakat ( Al-Baqarah 2 : 148, Al-Qasas 28 : 77 ) Membangun individu semaksimum mungkin ( Ali Imran 3 : 134, Al-Hujarat 49 : 13 ) SAMBUNGAN
Melaksanakan syura ( Ali Imran 3 : 159, Asy-Syuura 42 : 38 ) Mewujudkan jamaah ( As-Saff 61 : 4 ) Berlaku adil ( Al-Maaidah 5 : 8, An-Nisaa’ 4 : 129 ) Berlaku ihsan ( kebajikan ) ( An-Nahl 16 : 90 ) Membuat keputusan sesuai dengan prinsip-prinsip Islam ( Al-Maaidah 5 : 44, 45, 47, 50 )
Syarat Penerapan Pengurusan Islam Difahami dan diyakini oleh pihak pengurusan terlebih dahulu. Program kesedaran dan peningkatan ilmu Islam hendaklah konsisten pada seluruh kakitangan organisasi Pembimbing organisasi hendaklah dari mereka yang lebih memahami Islam untuk tujuan membimbing kakitangan lainnya. Persekitaran dalaman hendaklah jangan mengganggu pertumbuhan kefahaman Islam di kalangan pekerja
Ciri-Ciri Pengurusan Organisasi Islam Bekerjasama Musyawarah Kebolehan Asas Pembahagian Tanggungjawab Perhubungan berdasarkan hikmah Kepimpinan Organisasi Berasaskan Konsep Ra’in Berorientasikan kesedaran dan sistematis
Bekerjasama Dalam hal kebajikan sahaja Melarang penekanan dan konflik Pembahagian tugas dalam konteks kerjasama Kerjasama antara semua bidang
Musyawarah ( syura ) Penyertaan dan perbincangan mendalam oleh semua anggota terlibat yang berkemampuan dalam bidang masing-masing Syura wajib dalam menyelesaikan urusan kehidupan ( 42 : 38 ) Syura proses pengurusan dan kehidupan organisasi Tidak semestinya suara majoriti
Kebolehan Asas Pembahagian Tanggungjawab Kemahiran yang diperlukan oleh tugas dan organisasi Adil berdasarkan kepakaran seseorang Melanggar kehendak profesionalisme ini dianggap pecah amanah SAMBUNGAN
Kesannya kemerosotan prestasi dan produktiviti Hadis : “Apabila diserahkan sesuatu urusan kepada bukan ahlinya, tunggulah masa keruntuhannya.” ( Riwayat Muslim ) Ini kerana tugas itu adalah amanah Hendaklah dilakukan dengan sebaik mungkin
Perhubungan Berdasarkan Hikmah Hubungan mesra dan hormat menghormati Berhikmah dalam percakapan dan arahan Pengurusan moden perbezaan pekerja dan majikan amat ketara – wujud konflik Majikan memerah pekerja demi keuntungan
Kepimpinan Organisasi Berasaskan Konsep Ra’in Pemimpin berfungsi menjaga kebajikan pekerja dalam organisasi dan kehidupan mereka Pemimpin bertindak sebagai imam dalam organisasi Berakhlak mulia dan dihormati Sedar kepimpinannya akan dihisab di akhirat Ia mesti berpandangan jauh dan mempunyai visi
Berorientasikan Kesederhanaan dan Sistematis Mudah dan sederhana dalam segala urusan Sistematik, berkesan dan berakauntabiliti Hadis : “Berikanlah kesenangan dan bukannya masalah, berikanlah kesejahteraan dan bukannya penindasan.” ( Riwayat Bukhari, Muslim )
Teknik-Teknik Pengurusan Islam Perancangan – memilih matlamat, polisi untuk mencapai matlamat. ( At-Taubah 9 : 122 ) Perorganisasian – merekabentuk struktur tugas dan hubungan antara tugas ( As-Saff 61 : 4 ) SAMBUNGAN
Pengambilan Kakitangan – menempatkan individu dalam organisasi Pengambilan Kakitangan – menempatkan individu dalam organisasi ( Al-Baqarah 2 : 247, Yusuf 12 : 55 ) Pengarahan – mengurus secara interpersonal ( An-Nisa 4 : 59 ) Pengawalan – menilai dan membetulkan aktiviti-aktiviti ( Al-Baqarah 2 : 107, 108, 257, Ali Imran 3 : 139, Al-Mukmin 40 : 51, Al-Hujarat 49 : 17 )
KESIMPULAN Pengurusan Islam adalah berbentuk sistematik Pengurusan Islam hendaklah mempengaruhi persekitaran dalaman dan luaran untuk mewujudkan keseimbangan Untuk mencapai matlamat ini program pendidikan berterusan hendaklah dilaksanakan dalam dan luar organisasi SAMBUNGAN
Pengurusan Islam bersifat universal dan kekal Pengurusan Islam bersifat universal dan kekal. Oleh itu ia sesuai diamalkan di mana-mana sahaja dan dalam apa jua keadaan Firman Allah : “ Kerosakan dan keburukan telah tersebar di bumi dan di laut disebabkan perbuatan tangan manusia, dengan itu Allah memberi manusia itu merasakan sebahagian dari akibat usaha mereka sendiri semoga manusia itu kembali kepada-Nya.” ( Ar-Rum : 41 )