BAHASA BELANDA II Namsyah Hot Hasibuan UNIVERSITAS SUMATERA UTARA FAKULTAS SASTRA Persoonlijk Voornaamwoorden Het Zelfstandige Naamwoorden Koppelwerkwoorden Hulpwerkwoorden Telwoorden

PERSOONLIJK VOORNAAMWOORDEN (KATA GANTI ORANG) Subj. Obj. Kepemilikan Arti Ik me /mijmijn van mesaya, aku Jij (je) je/jij jouw/je van jeengkau, anda, kamu U U Uw van Utuan, anda Hij hem zijn van hemdia (laki-laki) Zij (ze) haar haar van haardia (perempuan) Wij (we) ons ons/onze van onskami, kita Jullie jullie jullie van julliekalian, kamu semua Zij (ze) hen hun van henmereka Untuk benda-benda yang bersifat netral, kata ganti yang digunakan untuk itu adalah kata het. Digunakan, seperti menunjukkan keadaan, waktu, perihal sesuatu. Contoh: Het is druk = Keadaan sibuk. Het is twaalf uur = Waktu pukul dua belas. Het is goed = Hal itu baik. Subj. Obj. Kepemilikan Arti Ik me /mijmijn van mesaya, aku Jij (je) je/jij jouw/je van jeengkau, anda, kamu U U Uw van Utuan, anda Hij hem zijn van hemdia (laki-laki) Zij (ze) haar haar van haardia (perempuan) Wij (we) ons ons/onze van onskami, kita Jullie jullie jullie van julliekalian, kamu semua Zij (ze) hen hun van henmereka

HET ZELFSTANDIGE NAAMWOOR (NOMINA) EnkelvoudEnkelvoudMeervoud de het de een een - deze dit deze die stoel dat boek die stoelen, boeken mijn mijn mijn.., onze..., ons..., onze welke welk welke ======================================================================== 1.mijn, jouw/je/Uw, zijn/haar, onze/ons, jullie, hun 2.een boek, een stoel, kecuali: - geld, - melk, - water, dst. boek  boekenstoel  stoelentafel  tafelskamer  kamers jongen  jongensmeisje  meisjessituatie  situaties bezem  bezems huis  huizenraaf  ravenman  mannen, kecuali: slot, dag, weg, god, gebrek, koopman, keenamnya akan mengambil bentuk: sloten, dagen, wegen, goden, gebreken. kooplui.

Kata kerja penghubung zijn dalam hubungannya dengan subjek dalam konstruksi kalimat, mengalami perubahan bentuk. Jenis kata yang dapat mengikut sesudah zijn adalah: Adjektiva, Adverbia, Numeralia (+ Nomina), Nomina. Pada contoh berikut, kata pada semua kolom sesudah zijn tidak sekaligus digunakan, melainkan dengan salah satunya Subj.ZijnAdj.Adv.N Ikbengezondhiereen student Jebentziekhiereen boer Ubentdikdaareen machinist Hijisvrolijkboveneen knecht Zijisrojaalachtereen onderwijzeres Wijzijnbangdichtbijstudenten Julliezijnijverigdaarleerlingen Zijzijnsterkbinnendocenten gezond = sehatrojaal = boroshier = di sinidichtbij = dekat ziek = sakitbang = takutdaar = di sanabinnen = di dalam dik = gemukijverig = rajinboven = di atasstudent = mahasiswa vrolijk = gembirasterk = kuatachter = di belakang boer = petani machinist = masinis knecht = kenek onderwijzeres = guru pr. leerling = siswadocent = dosen Dalam bentuk bertanya, zijn menjadi awal kalimat, mendahului kata ganti subjek. Khusus untuk je, t pada verba tanya dihilangkan. KATA KERJA PENGHUBUNG ZIJN DAN PERUBAHANNYA

KATA KERJA HEBBEN DAN PERUBAHANNYA Verba hebben dalam hubungannya dengan subjek dalam konstruksi kalimat, mengalami perubahan bentuk. Jenis kata yang dapat mengikut sesudah hebben adalah nomina atau kata benda (dapat didahului oleh Numeralia). Subj.HebbenN Ikhebeen fiets Jehebteen tas Uhebtveel boeken Hijheefttwee paraplus Zijheeftdrie woordenboeken Wijhebbenwinkel Julliehebbenbibliotheek Zijhebbenvader en moeder Dalam bentuk bertanya, hebben menjadi awal kalimat, mendahului kata ganti subjek. Khusus untuk je, t pada verba tanya dihilangkan. fiets = sepedatas = tasboek = bukuparaplu = payungwinkel = toko woordenboek = kamusbibliotheek = perpustakaanvader = ayah moeder = ibu

TELWOORDEN (NUMERALIA/K.BILANGAN) 0 nulgeen- 1eeneerste30 dertig dertigstetientallen = puluhan 2tweetweede40 veertig veertigstehonderden = ratusan 3driederde50 vijftig vijftigsteduizenden = ribuan 4vierveerde 60 zestig zestigste 5vijfvijfde70 zeventig zeventigste 6zeszesde80 tachtig tachtigste 7zevenzevende90 negentig negentigste 8achtachtste 100 honderd honderdste 9negennegende 1000 duizend duizendste 10tientiende tienduizend 11elfelfde honderdduizend 12twaalftwaalfde een miljoen 13dertiendertiende¼ =kwart 14veertienveertiende½ = half 15vijftienvijftiende1 ½ = anderhalf 16zestienzestiende+ = plus = 5 twee plus drie is vijf 17zeventienzeventiendex = maal 3 x 2 = 6 drie maal twee is zes 18achtienachttiende: = gedeeld door 6 : 2 = 3 zes gedeeld door twee is drie 19negentiennegentiende- = min (us) 7 – 4 = 3 zeven min vier is drie 20twintigtwintigste= = is 21een en twintigeen en twintigsteweinig = sedikit 22twee en twintigtwee en twintigsteveel = banyak 0 nulgeen- 1eeneerste30 dertig dertigstetientallen = puluhan 2tweetweede40 veertig veertigstehonderden = ratusan 3driederde50 vijftig vijftigsteduizenden = ribuan 4vierveerde 60 zestig zestigste 5vijfvijfde70 zeventig zeventigste 6zeszesde80 tachtig tachtigste 7zevenzevende90 negentig negentigste 8achtachtste 100 honderd honderdste 9negennegende 1000 duizend duizendste 10tientiende tienduizend 11elfelfde honderdduizend 12twaalftwaalfde een miljoen 13dertiendertiende¼ =kwart 14veertienveertiende½ = half 15vijftienvijftiende1 ½ = anderhalf 16zestienzestiende+ = plus = 5 twee plus drie is vijf 17zeventienzeventiendex = maal 3 x 2 = 6 drie maal twee is zes 18achtienachttiende: = gedeeld door 6 : 2 = 3 zes gedeeld door twee is drie 19negentiennegentiende- = min (us) 7 – 4 = 3 zeven min vier is drie 20twintigtwintigste= = is 21een en twintigeen en twintigsteweinig = sedikit 22twee en twintigtwee en twintigsteveel = banyak

WORDEN (MENJADI/JADI) PVIIkwordrijk PVIIJe, Uwordtrijk PVIIIHij, zijwordtrijk PVIWijwordenrijk PVIIJulliewordenrijk PVIIIZijwordenrijk ====================================================================== Kata yang dapat mengikut sesudah worden lazimnya adalah Adjektiva dan Nomina: vriendelijk = ramah vuil = kotorwit = putihvliegenier = penerbang boos = marahschoon = bersihhoog = tinggiwinkelier = pemilik toko laag = rendah smal = sempitlangzaam = lambat coiffeur = tukang pangkas breed = lebargroot = besarklein = keciladviseur = penasehat mooi = cantikbleek = pucatdroeving = sedihkoopman = saudagar lelijk = jelekzwart = hitamdun= tipis, kuruspostbode = pengantar pos ENKELVOUD (TUNGGAL) MEERVOUD (JAMAK)

WILLEN + INFINITIEF PVIIkwilwater drinken PVIIJe, Uwil (t)water drinken PVIIIHij, zijwilwater drinken PVIWijwillen water drinken PVIIJulliewillen water drinken PVIIIZijwillen water drinken =================================================== Kata yang dapat diikutkan sesudah willen lazimnya adalah Verba bentuk infinitief. Apabila terdapat objek dalam kalimat, objek tersebut ditempatkan pada posisi di depan atau sebelum bentuk infinitiefnya. ENKELVOUD (TUNGGAL) MEERVOUD (JAMAK)

MOGEN + INFINITIEF PVIIkmagbinnen komen PVIIJe, Umagbinnen komen PVIIIHij, zijmagbinnen komen PVIWijwillenmogen binnen komen PVIIJulliemogen binnen komen PVIIIZijmogen binnen komen =================================================== Kata yang dapat diikutkan sesudah mogen lazimnya adalah Adverbia dan Nomina. Apabila terdapat objek dalam kalimat, objek tersebut ditempatkan pada posisi di depan atau sebelum bentuk infinitiefnya. ENKELVOUD (TUNGGAL) MEERVOUD (JAMAK)

KUNNEN + INFINITIEF PVIIkkan het huiswerk doen PVIIJe, Ukunt het huiswerk doen PVIIIHij, zijkan het huiswerk doen PVIWijkunnen het huiswerk doen PVIIJulliekunnen het huiswerk doen PVIIIZijkunnen het huiswerk doen =================================================== Kata yang dapat diikutkan sesudah kunnen lazimnya adalah Adverbia, Nomina, Adjektiva. Apabila terdapat objek dalam kalimat, objek tersebut ditempatkan pada posisi di depan atau sebelum bentuk infinitiefnya. ENKELVOUD (TUNGGAL) MEERVOUD (JAMAK)

MOETEN + INFINITIEF PVIIkmoet het huiswerk doen PVIIJe, Umoet het huiswerk doen PVIIIHij, zijmoet het huiswerk doen PVIWijmoeten het huiswerk doen PVIIJulliemoeten het huiswerk doen PVIIIZijmoeten het huiswerk doen ========================================================= Kata yang dapat diikutkan sesudah moeten lazimnya adalah Adverbia, Nomina, Adjektiva. Apabila terdapat objek dalam kalimat, objek tersebut ditempatkan pada posisi di depan atau sebelum bentuk infinitiefnya. ENKELVOUD (TUNGGAL) MEERVOUD (JAMAK)

ZULLEN + INFINITIEF PVIIkzal het huiswerk doen PVIIJe, Uzal (zult) het huiswerk doen PVIIIHij, zijzal het huiswerk doen PVIWijzullenhet huiswerk doen PVIIJulliezullenhet huiswerk doen PVIIIZijzullenhet huiswerk doen ========================================================= Kata yang dapat diikutkan sesudah zullen lazimnya adalah Adverbia, Nomina, Adjektiva. Apabila terdapat objek dalam kalimat, objek tersebut ditempatkan pada posisi di depan atau sebelum bentuk infinitiefnya. ENKELVOUD (TUNGGAL) MEERVOUD (JAMAK)

VERVOEGING VAN WERKWOORDEN(PERUBAHAN BENTUK VERBA) PVIIk help moeder PVIIJe, U helpt moeder PVIIIHij, zij helpt moeder PVIWij helpen moeder PVIIJullie helpen moeder PVIIIZij helpen moeder =================================================== Untuk PV I Enkelvoud, bentuk verbanya adalah stam saja. Untuk PV II dan III Enkelvoud, bentuk verbanya adalah stam + t Untuk PV, asalkan Meervoud, verbanya berbentuk infinitief. ENKELVOUD (TUNGGAL) MEERVOUD (JAMAK)

MENGAMBIL BENTUK STAM DARI INFINITIEF Bentuk verba yang belum mengalami perubahan dalam bahasa Belanda disebut bentuk infinitif. Bentuk infinitie selalu berakhir dengan -en/-n. Membuang akhiran tersebut dari infinitiefnya akan meninggalkan stam. Namun, terdapat sejumlah hal yang harus diperhatikan untuk itu: 1.Bunyi z di akhir stam diganti dengan s ( verhuizen, blazen,  verhuis, blaas). 2.Bunyi v di akhir stam diganti dengan f (schrijven, leven,  schrijf, leef). 3.Bunyi vokal tunggal-panjang sebelum konsonan tunggal yang mendahului akhiran harus diganda duakan ( baden, lopen, lezen,  baad, loop, lees). 4.Di akhir stam tidak dibolehkan terdapat dua vokal atau konsonan yang sama (liggen, leggen, gaan,  lig, leg, ga). 5.Stam dari kata yang tidak mengikuti kaidah 1 s/d 4 ialah dengan cara membuang akhiran -en/n saja dari bentuk infinitiefnya (drinken, wandelen, zien, drink, wandel, zie, dan sebagainya). ====================================================================== Skema: Ik stam Je, U, Hij, Zijstam + t Wij, jullie, Zijinfinitief (stam + -en/en)

MEERVOUD (BENTUK JAMAK NOMINA) Nomina yang berakhir dengan el,en,er,je,em, jamaknya dengan menabahkan s di akhir kata tersebut. Nomina berkonsonan tunggal di akhir dan didahului dua vokal yang sama, vokalnya dibuang satu sebelum menambahkan –en/n Nomina yang berakhir dengan f, f-nya harus diganti dengan v sebelum menambahkan –en/n Nomina yang berakhir dengan s, s-nya harus diganti dengan z sebelum menambahkan –en/n Nomina yang berakhir dengan dua konsonan yang berbeda atau lebih, jamaknya hanya dengan menambahkan akhiran –en/n saja