LAMBAGA : ADAT ISTIADAT, TRADISI SARENG KEYAKINAN, KOSMOLOGI

Adat Istiadat Budaya Sunda Adat istiadat nyaeta hiji pakem anu diwariskeun sacara turun temurun ti generasi ka generasi nu diyakini bener kaberadaanna, jeung mun aya jalema nu ngalanggarna bakal dikeunakeun sangsi, ti masyarakat atanapi sangsi kayakinan ti panguasa alam lain. Budaya Sunda nya éta budaya nu dipimilik ku urang Sunda.

Macem-macem kabudayaan sunda : rupana diantawisna lamun dinu kawinan ngawitan nyawer, mepeskeun endog, sungkeman, pakenyang-kenyang goreng hayam, muka panto jeung sajabana. Budaya sunda masih keneh seueur rupina salian conto di luhur aya oge nu namina tujuh bulanan, ngadegeun imah, jeung sajabana.

Istilah sawér ngandung harti : Cai hujan anu asup ka imah ku sabab katiup angin. panyawéran = taweuran tempat muragna cai hujan tina wuwung; Ngawuran pangantén ku béas dicampur duit, tékték, jeung konéng meunang nyiksik. Sawér oge ngandung harti papatah kolot keur pangantén dipirig ku tembang. Sawér sarua jeung sebar, anu nyebarna mangrupa hujan atawa barang lianna saperti tipung atawa béas. Sawé

Fungsi Sawér Dina tahap awalna mah sawér téh mibanda fungsi magis; timbul ku sabab kapercayaan kana ayana lelembut-lelembut jeung kakuatan-kakuatan gaib; tur digunakeun pikeun ménta panyalindungan jeung kasalametan. Fungsi satuluyna pikeun alat atikan, nepikeun papatah-papatah moral, sosial, jeung kaagamaan, dina kamekaran satuluyna fungsina salaku alat hiburan.

Kayakinan orang sunda nyaeta : Imah Jodo Makhluk gaib Karuhun Rezeki Kayakinan Kayakinan nyaeta kapercayaan anu mendalam kanu suatu nu berhubungan jeung hal – hal nu sifatna religi. Kayakinan orang sunda nyaeta : Imah Jodo Makhluk gaib Karuhun Rezeki Mitologi

Nami dinten dina kalender sunda: Naktu Naktu nyaeta kayakinan orang sunda ngenaan itungan kanggo kabahagiaan dunia akherat sareng peliharaan. Naktu di bagi janten sababarah bagian nyaeta : Naktu poe : 1.      Ahad              : 5 2.      Senen             : 4 3.      Salasa         : 3 4.      Rebo              : 7 5.      Kemis             : 8 6.      Jumaah          : 6 7.      Saptu              : 9 Nami dinten dina kalender sunda: senen :  soma salasa : anggara rebo : buda kemis : respati jumaah : sukra saptu : tumpek ahad : radite

Lambang lahir ( arti lahir ) : 1.      Senen : kembang : mudah dikenal 2.      Salasa : seuneu    : gede ambek 3.      Rebo    : daun      : ngiuhan 4.      Kemis : angin       : teu boga pendirian 5.      Jum’at : cai           : nyieun kasuburan 6.      Sabtu   : bumi       : membumi 7.      Ahad   : mega       : luhur

Larangan bulan  Larangan bulan nyaeta dinten anu entong ngalakukeun kagiatan nu sifatna meuli, nanam, nernak. Kala Kala nyaeta arah anu berdasarkeun arah angin nu entong di jelajah Tempat kala : 1.      Ahad         : kala sabelah timur lurus 2.      Senen        : kala sabelah barat lurus 3.      Salasa        : kala sabelah barat miring 4.      Rebo          : kala sabelah barat laut 5.      Kemis        : kala sabelah timur miring 6.      Jumaah      : kala sabelah barat daya 7.      Sabtu         : kala sabelah timur lurus

Kapercayaan Dedemit Jurig RirIwa Budak hideung siluman a. Makhluk halus b. Munjung Dedemit Jurig RirIwa Budak hideung siluman Munjung ka babi hutan ( bagong ) disebut nyegik Munjung ka oray disebut ngipri Munjung ka monyet disebut ngetek atau nyupang

Kosmologi Sunda Kosmologi sunda asal katana tina kosmos nu artina susunan, tatanan, katertiban. Kosmologi nyaeta ilmu pengetahuan tentang dunia atawa alam samesta, hiji catatan penting kosmologi nyaeta kaabus ilmu filsafat. kosmologi sunda ngomongkeun tata dunia menurut pandangan masyarakat sunda, masyarakat sunda teh barobah. Janten terdapat berbagai kosmologi sunda anu sasuai jeung parobahan masyarakatnya.            

Naskah Kosmologi Sunda di bagi janten tilu alam nyaeta bumi sangkala (dunia nyata), buana niskala (alam gaib), buana jatiniskala (dunia atau alam kemahagaiban sajati).