PENGAMBILAN SPESIMEN DERIA KHAS (MATA & ENT)
OBJEKTIF PEMBELAJARAN 1. Menyatakan tujuan pengambilan Swab Konjunktiva, Swab Tekak, Swab Nasal dan Swab Telinga. 2. Menyatakan bekas spesimen yang digunakan untuk pengambilan Swab Konjunktiva, Swab Tekak, Swab Nasal dan Swab Telinga. 3. Menerangkan kaedah pengambilan spesimen Swab Konjunktiva, Tekak, Nasal, Telinga untuk kultur dan sensitiviti. 4. Menerangkan tanggungjawab sebelum, semasa dan selepas pengambilan spesimen Swab Konjunktiva, Tekak, Nasal dan Telinga.
Tujuan Pengambilan Spesimen Mata & THT 1. Mengenalpasti punca jangkitan. 2. Mengesahkan diagnosis. 3. Menentukan rawatan yang sesuai dan berkesan.
Garis panduan Umum Pengambilan Spesimen 1. Terangkan tatacara kepada pesakit. 2. Berikan privasi. 3. Sediakan peralatan. 4. Cuci tangan. 5. Ambil spesimen mengikut kaedah yang betul. 6. Masukkan spesimen ke dalam bekas yang sesuai.
7. Labelkan bekas spesimen dengan betul. 8. Lengkapkan borang spesimen. 9. Hantar spesimen bersama borang ke makmal dengan segera.
Perlabelan Botol Spesimen 1. Wad / Klinik / Jabatan 2. Nama, jantina, umur pesakit 3. Nombor pendaftaran 4. Tarikh pengambilan spesimen 5. Masa pengambilan spesimen
Maklumat Untuk Borang Spesimen 1. Nama, jantina, umur pesakit 2. Wad / Klinik / Jabatan 3. Nombor pendaftaran 4. Tarikh pengambilan spesimen 5. Masa pengambilan spesimen 6. Diagnosis 7. Simptom dan tanda yang relevan 8. Jenis spesimen 9. Nama pakar / pegawai perubatan
Swab Konjunktiva (conjunctival swab) 1. Sediakan peralatan - botol spesimen - putik kapas steril - borang spesimen 2. Beritahu pesakit 3. Berikan privasi 4. Cuci tangan
5. Buka kelopak mata bawah dengan jari 6. Sapu forniks bawah dengan putik kapas steril 7. Masukkan spesimen ke dalam bekas spesimen yang disediakan 8. Labelkan bekas spesimen 9. Lengkapkan borang spesimen 10. Selesakan pesakit 11. Hantar spesimen bersama borang spesimen
Kikisan Kornea (Corneal scrape) 1. Sediakan peralatan - botol spesimen - Gutt amethocaine - eye speculum - corneal metal scraper - borang spesimen 2. Cuci tangan 3. Titiskan satu titisan amethocaine ke dalam mata berkenaan
4. Buka kelopak mata menggunakan eye speculum 5. Kikiskan bahagian dasar ulser dengan teliti menggunakan corneal metal scraper 6. Masukkan spesimen ke dalam bekas yang disediakan
Anterior chamber tap 1. Sediakan peralatan - botol spesimen - putik kapas steril - borang spesimen - air steril - siring dan jarum - gallipot
- Satu prosidur yang steril - Dijalankan di dewan bedah oleh doktor - Nanah di dalam anterior chamber mata akan disedut keluar menggunakan siring dan jarum steril - Spesimen dihantar ke makmal untuk ujian kultur dan sensitiviti
Swab Hidung (nasal swab) 1. Sediakan peralatan - botol spesimen - putik kapas steril - borang spesimen - air steril - siring dan jarum - gallipot
2. Dengan menggunakan siring dan jarum keluarkan air steril dari ampul / vial dan isikan ke dalam gallipot 3. Lembabkan swab dengan air steril 4. Masukkan swab dari anterior nares dan menghala ke atas ke dalam bahagian hujung hidung 5. Putarkan swab perlahan-lahan 6. Keluarkan swab dengan berhati-hati dan masukkan spesimen ke dalam botol spesimen
Swab Tekak (throat swab) 1. Sediakan peralatan - botol spesimen - putik kapas steril - spatula - lampu - borang spesimen 2. Dudukkan pesakit dengan muka menghala punca cahaya
3. Tekan lidah menggunakan spatula 4. Sapukan swab di tempat yang di sekitar tonsil dengan gerakan pantau tetapi secara lembut 5. Keluarkan swab dari mulut tanpa menyentuh mana-mana bahagian mulut atau lidah pesakit 6. Masukkan spesimen ke dalam botol yang telah dilabelkan
Swab Telinga (ear swab) 1. Pastikan tiada agen antibiotik atau kemoterapeutik telah diberikan ke dalam telinga terlibat dalam masa 3 jam sebelum swab di ambil 2. Sediakan peralatan - botol spesimen - putik kapas steril - borang spesimen
3. Letakkan swab ke dalam bahagian telinga luar 4. Putarkan swab perlahan-lahan 5. Keluarkan swab dengan berhati-hati 6. Masukkan ke dalam botol spesimen yang telah dilabel