KETAMADUNAN TRADISIONAL UNIVERSITI TUN HUSSEIN ONN MALAYSIA Beg Berkunci 101, 86400 Parit Raja, Batu Pahat, Johor. Panel Bidang Sains Sosial, FSTPi KETAMADUNAN TRADISIONAL OBJEKTIF 1. Menggaluri perkembangan Kesultanan Melayu Melaka. 2. Mengaitkan pengaruh ketamadunan tradisional dengan negara moden (Malaysia).

Perjalanan Kuliah i. Pengenalan ii. Kerajaan Kesultanan Melayu Melaka iii. Ketamadunan Tradisonal vs Negara Moden iv. Rumusan

Pengenalan (Introduction)

Prasejarah Tanah Melayu Paleolitik 35000 - 11000 SM Hoabinh 11000 – 5000 SM Neolitik 5000 – 2500 SM Logam 2500 SM Kota Tampan (Perak) Gua Niah (Sarawak) Tingkayu (Sabah) Gua Cha (Kelantan) Bukit Chuping (Perlis) Jenderam Hilir (Selangor) Guar Kepah (Kedah) Gua Madai (Sabah) Gua Kechil (Pahang) Sungai Langat (Selangor) Batu Buruk (Terengganu) Sg. Muar (Johor)

Kerajaan-kerajaan Awal Kurun 1 Funan Kurun 2 Langkasuka (Patani) Kurun 3 Tun Sun, (Segenting Kra) Kurun 5 Kedah Tua, Gangga Negara Kurun 6 Chih Tu, Tan Tan. Kurun 7 Srivijaya (Sumatera) Kurun 8 Mataram (Jawa) Kurun 13 Majapahit

Pan-Pan Tun Sun Tan-tan Lo Yueh Majapahit JAWA

Kerajaan Kesultanan Melayu Melaka (The Malay Kingdom of Malacca)

Zainal Abidin Abdul Wahid, 1971 “Empayar Melaka adalah cukup berertian dan berfaedah untuk dikaji dengan lebih mendalam lagi.”

Pengasas ; Parameswara (Putera Raja Palembang) / 1400. Diberi nama Melaka bersempena pokok Melaka tempat Parameswara bersandar.

EMPAYAR MELAKA Pusat Perdagangan Pusat Penyebaran Islam Pusat Pentadbiran Pusat Kemasyarakatan

Empayar Melaka (a) Pusat Pentadbiran

Kedudukan tertinggi: ‘Raja’ atau ‘Yang di-Pertuan’. Apabila pemerintah memeluk Islam penggunaan ditukar kepada ‘Sultan’ dengan gelaran ‘Syah’. Sistem pemerintahan: Raja mutlak (kedudukan dan hak raja tidak boleh dipersoalkan). Konsep digunapakai : ‘taat setia’, ‘derhaka’, ‘daulat’, ‘tulah’ dan ‘nobat’.

Sultan Alauddin Riayat Syah 1510-1513 Sultan Ahmad Syah 1488 – 1510 (1513-1528) Sultan Mahmud Syah 1477 – 1488 Sultan Alauddin Riayat Syah 1458 – 1477 Sultan Mansur Syah 1445 – 1458 Sultan Muzaffar Syah 1444 – 1445 Sultan Abu Syahid 1424 - 1444 Sultan Muhammad Syah 1414 - 1424 Sultan Iskandar Syah 1400 - 1414 Parameswara Sumber : Perbadanan Muzium Melaka, 2004.

PEMBESAR TIGA PULUH DUA SULTAN PEMBESAR EMPAT PEMBESAR LAPAN PEMBESAR ENAM BELAS PEMBESAR TIGA PULUH DUA Sultan dibantu oleh ‘Sistem Pembesar Empat Lipatan’.

Peringkat Daerah / Jajahan SULTAN PARA PEMBESAR PENGHULU RAKYAT BIASA HAMBA Peringkat Negeri Golongan Pemerintah Peringkat Daerah / Jajahan Peringkat kampung Golongan Diperintah Organisasi yang tersusun membentuk ‘2’ golongan masyarakat ; pemerintah dan diperintah.

Empayar Kesultanan Melayu Melaka Sumber : Mardiana Nordin & Hasnah Hussiin, Shah Alam, 2000.

Sumber : Perbadanan Muzium Melaka, 2004.

(b) Pusat Kemasyarakatan Empayar Melaka (b) Pusat Kemasyarakatan

Istana Melaka berperanan sebagai pusat pengembangan bahasa, kebudayaan dan kesusasteraan.

Bahasa Melayu menjadi bahasa utama pertuturan dan bahasa perdagangan rakyat Melaka.

Empayar Melaka (c) Pusat Perdagangan

Tome Pires “Negeri Melaka tersangat masyhur dan berfaedah sehingga [Kurun ke 6] “Negeri Melaka tersangat masyhur dan berfaedah sehingga pada pendapat saya tidak ada bandingannya di dalam dunia… Ia adalah sebuah bandar raya tempat memasarkan barang-barang dagangan yang lebih sesuai daripada bandar raya yang lain di dunia.”

Perdagangan kegiatan ekonomi utama masyarakat Melaka. Kecekapan dan kemajuan perdagangan mewujudkan ekonomi lebihan. Wujud sistem: Kerah, ufti, berhutang, cukai, pengawalan keluaran pertanian dan hasil bumi.

Pengenalan sistem matawang

Sumber : Mohd Jamil Mukmin, Kuala Lumpur, 1994.

Laut, sungai, lorong dan denai: kaedah perhubungan perdagangan. ‘Jalan perdagangan Melaka Pahang’ melalui Sungai Muar, Sungai Pahang dan Sungai Serting selain jalan laut. Pengurusan pelabuhan yang baik (Syahbandar).

(d) Pusat Penyebaran Islam Empayar Melaka (d) Pusat Penyebaran Islam

Islam diisytiharkan sebagai agama rasmi semasa pemerintahan Sultan Muzaffar tumpuan pendakwah. Penghujung abad 14, Islam dibawa masuk ke Melaka oleh pedagang Islam dari Arab, Gujerat, Perlak dan Pasai. Syah (1445-1459) dan menjadi

Melaka mengutuskan pendakwah ke Sumatera, Pulau Jawa, Kalimantan dan Filipina.

Abad 15: Menjadi pusat pengajian dan penyebaran Islam di Gugusan Kepulauan Melayu. Islam mempengaruhi penyusunan undang-undang (Hukum Kanun Melaka dan Undang-undang Laut Melaka),

Ringkasan Sosio-Politik Masyarakat yang mudah Struktur politik Negeri, Daerah, Jajahan, Kampung Raja / Sultan Penting, Fokus kpd. Kerajaan (maju mundur) Raja / Sultan ketuai Pemerintahan, peperangan. Kebajikan, hubungan luar dll Konsep naungan digunapakai (sempadan politik belum wujud) Undang-undang dipengaruhi Adat Temenggung, Perpatih & Islam

(a) Faktor Kegemilangan Empayar Melaka (a) Faktor Kegemilangan

Pertembungan Angin Monsun SEMULAJADI / GEOGRAFI Pertembungan Angin Monsun Pelabuhan Terlindung Strategik Timur-Barat Pelabuhan Dalam

Pelbagai dagangan luar dan kekayaan hasil serantau EKONOMI Pelbagai dagangan luar dan kekayaan hasil serantau

POLITIK DAN PENTADBIRAN Hubungan diplomatik China Bahasa Melayu sebagai Lingua Franca Sistem perbendaharaan yang tersusun Keselamatan dan ketenteraan Sistem undang-undang yang baik

Empayar Melaka (b) Faktor Keruntuhan

Tiada pemimpin berkaliber: i.e Tun Perak Perpecahan kaum Kurang tumpuan strategi ketenteraan Rasuah berleluasa, perdagangan merosot Pengkhianatan rakyat asing

Kekuatan penjajah Eropah Perahu Melayu Kapal Portugis Kekuatan penjajah Eropah Perluasan kuasa Eropah

Ketamadunan Tradisional vs Moden (Traditional vs Modern Civilization)

POLITIK TRADISIONAL [VS] MALAYSIA MODEN Institusi Raja Institusi Pembesar Unsur Tradisional Upacara Tradisonal

Institusi Raja Raja Berperlembagaan: Wujudnya demokrasi. Simbol: Memelihara hak / kepentingan Melayu dan Bumiputera. Simbol kuasa / kestabilan politik dan perpaduan kaum.

Penghubung antara raja dan rakyat Institusi Pembesar Penghubung antara raja dan rakyat

Unsur Tradisional Perlembagaan Persekutuan Perkara 3 (1) ; Status Agama Islam Perkara 32 (1) ; Status Yang di-Pertuan Agong Perkara 152 (1) ; Status Bahasa Melayu Menjadi fokus seperti Rukunegara Kesetiaan kepada Raja dan Negara

Masih diamalkan seperti Anugerah Kebesaran raja di setiap negeri. Upacara Tradisonal Masih diamalkan seperti Anugerah Kebesaran raja di setiap negeri.

Rumusan (Conclusion)

Sistem politik tradisional semakin terhakis kesan campurtangan asing dan digantikan dengan cara yang baru (moden). Beberapa tradisi sosio-politik masih dikekalkan dalam pemerintahan sama ada di peringkat persekutuan mahupun negeri.