KULIAH 6 SISTEM PEMERINTAHAN III: DEMOKRASI BERPARLIMEN DATIN DR. SARVINDER KAUR

Definisi oleh D. Robertson Kerajaan berparlimen ialah satu sistem kerajaan dengan eksekutif yang bertanggungjawab kepada parlimen yang wujud melalui pilihanraya umum atau yang diwujudkan oleh satu badan yang lebih luas. Apa itu Pilihanraya Definisi A.Rashid Rahman Pilihanraya merupakan pilihan umum ke atas seseorang untuk sesuatu jawatan dan pemilihan dibuat menerusi undi sesebuah perkumpulan. Demokrasi Berparliamen Merupakan kerajaan yang dipilih oleh rakyat dan untuk rakyat.

Falsafah Demokrasi : Rasional Bermoral Samarata Kebolehan mencapai kemajuan Berkerajaan sendiri – kerajaan dengan kehendak rakyat Kebebasan

KEANGGOTAAN PARLIMEN Yang DiPertuan Agong Tugas : memanggil parlimen bersidang membubarkan parlimen memberi ucapan (parlimen hanya boleh mula bersidang setelah dibuka oleh YDPA) melantik PM dan kabinet serta ahli-ahli DN melantik setiausaha DN dan DR

2. Dewan Negara Keanggotaan : (Per. 45) dipilih oleh dewan negeri (2 orang setiap negeri) dilantik oleh YDPA untuk WP (2 utk. KL, 1 utk. Labuan) dilantik oleh YDPA (40 orang – membuat jasa cermelang, mewakili kumpulan minoriti) Semua ahli mesti mengangkat sumpah sebelum mengambil tempat dalam DN Ahli-ahli dikenali sebagai Senator

Kelayakan : (Per. 47) warganegara bermastautin in Malaysia berumur 30 tahun ke atas Tempoh jawatan ialah 3 tahun dan tidak terjejas oleh pembubaran parlimen Seseorang ahli tidak boleh memegang jawatannya lebih dari dua penggal Jika ahli itu dilantik atau dipilih untuk menggantikan seseorang ahli yang meninggal dunia atau berhenti, tempoh jawatannya ialah tempoh baki itu sahaja Jika ada kekosongan dalam DN (cth. ahli tidak hadir selama 6 bulan tanpa izin dewan atau meletak jawatan) kekosongan mesti diisi dalam tempoh 60 hari. Seseorang tidak boleh menjadi ahli DN dan DR pada masa yang sama.

Hilang kelayakan : (Per. 48) tidak sempurna akal; atau bankrap; atau memegang jawatan berpendapatan; atau kesalahan di bawah Akta Pilihanraya; atau dihukum penjara tidak kurang dari 1 tahun dan denda tidak kurang dari RM2,000.00; atau memperolehi kewarganegaraan mana-mana Negara luar Persekutuan. Ditentukan oleh Dewan sendiri Keputusan adalah muktamad

Berhenti menjadi ahli : Per 51 – mengutuskan surat yang ditandatangani olehnya kepada Yang di-Pertua Dewan Negara. Per 52 – Jika seseorang ahli mana-mana Majlis Parlimen tidak hadir pada tiap-tiap persidangan Majlis itu selama tempoh enam bulan dengan tiada kebenaran Majlis itu maka Majlis itu bolehlah mengisytiharkan kerusinya sebagai kosong

Yang di-Pertua Dewan Negara dan Timbalan (Per 56) Dipilih dari kalangan ahli DN Ahli tersebut mestilah berhenti dari menjadi ahli DN dahulu (meletak jawatan) Peranan DN Membahaskan rang undang-undang Meminta DR mengkaji semula rang undang-undang Memastikan setiap negeri mempunyai wakil dalam proses perundangan Forum ahli-ahli politik berpengalaman membincang

Dewan Rakyat Keanggotaan : ( Per. 46) Kelayakan : (Per 47) Dipilih oleh orang ramai dalam pilihanraya Memegang jawatan untuk tempoh sehingga parlimen dibubarkan (5 tahun) Kelayakan : (Per 47) berumur tidak kurang dari 21 tahun lain : sama seperti kelayakan DN

Hilang kelayakan : (Per. 48) sama seperti DN Berhenti menjadi ahli Per 51 – mengutus surat yang ditandatangani olehnya kepada Yang di-Pertua Dewan Rakyat. Tidak hadir : Per 52 Kekosongan mesti diisi dalam masa 60 hari Yang di-Pertua Dewan Rakyat (Speaker) dan Timbalanya Speaker : seorang dari kalangan ahli DR atau orang luar Timbalan: dua orang – mestilah dari kalangan ahli DR

Perbandingan antara Dewan Rakyat dan Dewan Negara Keahlian: DR mempunyai lebih ahli Ahli DR di pilih oleh rakyat, DN dilantik Jawatan-jawatan penting dari DR cth. PM DR mempunyai lebih kuasa perundangan

Pilihanraya Di Malaysia (Bahagian VIII) Badan Mentadbir Pilihanraya (Per. 114) Suruhanjaya Pilihanraya (SPR) Ahli-ahli dilantik oleh YDPA selepas berunding dengan MRR: Seorang Pengerusi Seorang Timbalan Pengerusi Tiga orang ahli Tidak boleh dilucutkan jawatan melainkan setelah mendapat pandangan dari tribunal Memegang jawatan sehingga usia 66 tahun SPR mempunyai urusetia (diketuai oleh Setiausaha, dibantu oleh kakitangan awam), cawangan disetiap negeri.

Tugas SPR Memastikan pilihanraya bebas dan adil Mempersempadankan bahagian-bahagian pilihanraya Menjalankan pendaftaran pemilih Menjalankan pilihanraya

Pengundi: Kelayakan (Per. 119(1)) Hilang kelayakan : (Per 119(3)) berumur 21 tahun bermastautin dalam sesuatu bahagian pilihanraya Hilang kelayakan : (Per 119(3)) ditahan sebagai seorang yang tidak sempurna akal atau menjalani hukuman penjara; atau disabitkan kesalahan dalam mana-mana bahagian komanwel dan dijatuhkan hukuman bunuh atau penjara selama tempoh lebih dari 12 bulan.

Kekerapan Pilihanraya Sebelum Pilihanraya kempen dibenarkan–poster, risalah, ceramah dll. Tempoh – 7 hingga 15 hari iaitu antara penamaan calun dan hari pengundian Kekerapan Pilihanraya 5 tahun sekali kecuali parlimen dibubarkan sebelum itu Pilihanraya mesti dijalankan dalam masa 60 hari di Semenanjung dan 90 hari di Sabah dan Sarawak dari tarikh pembubaran Pilihanraya kecil boleh diadakan dari masa kesemasa apabila berlaku kekosongan Akta Kesalahan Pilihanraya 1954 – Mengemukakan petisyen di Mahkamah Tinggi dalam tempoh 21 hari dari tarikh keputusan disiarkan dalam Warta Kerajaan oleh calun, agen pilihanraya, pengundi.

Fungsi dan Kuasa Parliamen Kuasa Perundangan – Jadual 9 – senarai I, II dan III Fungsi Kewangan Mengenai cukai (menambah/ memansuhkan, meluluskan belanjawan negara) Lain-lain Membincangkan mengenai isu-isu/ masalah yang melibatkan rakyat Pindaan Perlembagaan Persekutuan Malaysia Kuasa Perundangan Proses menggubal undang-undang Persetujuan Yang DiPertuan Agong

Keistimewaan Parliamen (Per. 63) (1) Sahnya apa-apa perjalanan dalam mana-mana Majlis Parlimen atau mana-mana jawatankuasanya tidak boleh dipersoal dalam mana-mana mahkamah. Tiada seseorang pun boleh dikena dakwa dalam apa-apa jua pembicaraan dalam mana-mana mahkamah mengenai apa-apa jua yang dikatakan atau apa-apa undi yang diberi olehnya apabila mengambil bahagian dalam apa-apa perjalanan mana-mana Majlis Parlimen atau mana-mana jawatankuasanya. Tiada seseorang pun boleh dikena dakwa dalam apa-apa pembicaraan dalam mana-mana mahkamah mengenai apa-apa jua yang disiarkan dengan atau dibawah kuasa mana-mana Majlis parlimen.

Fasal (2) tidak boleh dipakai bagi seseorang yang dipertuduh atau suatu kesalahan di bawah undang-undang yang diluluskan oleh Parlimen di bawah Perkara 10(4) atau atas suatu kesalahan di bawah Akta Hasutan, 1948 mengikut sebagaimana yang dipinda oleh Ordinan No. 45 (Kuasa-kuasa Perlu) Darurat 1970. Walau apa pun Fasal (4), tiada seorang pun boleh dikenakan apa-apa prosiding dalam mana-mana mahkamah berkenaan dengan apa-apa jua yang dikatakan olehnya tentang Yang di-Pertuan Agong atau seseorang Raja semasa mengambil bahagian dalam apa-apa prosiding mana-mana satu Majlis Parlimen atau mana-mana jawatankuasanya kecuali jika dia menganjurkan penghapusan kedudukan berperlembagaan Yang di-Pertuan Agong sebagai Ketua Utama Negara bagi Persekutuan atau kedudukan berperlembagaan Raja sesuatu Negeri, mengikut mana-mana yang berkenaaan.

TERIMA KASIH