SISTEM PEMERINTAHAN II: RAJA BERPERLEMBAGAAN DATIN DR. SARVINDER KAUR KULIAH 5 SISTEM PEMERINTAHAN II: RAJA BERPERLEMBAGAAN DATIN DR. SARVINDER KAUR
INSTITUSI YANG DIPERTUAN AGONG Jawatannya diwujudkan oleh Perlembagaan Persekutuan Malaysia Kedudukannya dinyatakan dalam Perkara 32: Ketua utama Negara Tidak boleh didakwa dimana-mana Mahkamah kecuali Mahkamah Khas Kuasa memerintah terletak pada YDPA, Per 40, tetapi Baginda hendaklah bertindak mengikut nasihat Jemaah Menteri yang dilantik oleh YDPA Realiti: kuasa memerintah dijalankan oleh Jemaah Menteri.
Perkara-Perkara yang tidak boleh dibuat oleh YDPA: Memegang jawatan bergaji Masuk campur dalam perniagaan Menerima gaji dari negerinya yang dibayar sebagai raja bagi negerinya Keluar negara selama tempoh lebih dari 15 hari kecuali dengan kebenaran Majlis Raja-Raja atau untuk membuat lawatan rasmi ke negara lain.
YDPA tidak boleh menjalankan tugas-tugas negerinya kecuali Per 34: Sebagai ketua agama Islam dalam negerinya Perkara berkaitan dengan pindaan Perlembagaan negerinya Melantik pemangku Raja & anggota-anggota Majlis Pemangku Raja. Raja Permaisuri Agong tidak boleh memegang apa-apa jawatan dibawah Kerajaan Persekutuan atau Kerajaan Negeri.
Hanya layak dipilih kecuali tidak layak Jadual 3, Bhg. I, s1 dan s2: Pemilihan YDPA Dibuat oleh MRR Dibuat oleh 9 raja-raja sahaja Sekurang-kurangnya 5 mesti menyokong perlantikan Yang DiPertua Negeri (Melaka, PP, Sabah & Sarawak) tidak terlibat Pemilihan adalah mengikut kekananan (seniority), mengambil giliran Menyandang jawatan selama 5 tahun Hanya layak dipilih kecuali tidak layak Jadual 3, Bhg. I, s1 dan s2: Tidak cukup umur Menolak jawatan tersebut Didapati tidak alyak menjalankan tugasnya – masalah kesihatan (mental atau fizikal) Sekiranya menolak atau tidak layak nama negerinya diletakkan dihujung senarai. Pemecatan??????
Pemecatan Baginda boleh meletak jawatan Baginda boleh dipecat – oleh MRR Sekurang-kurangnya 5 ahli MRR mesti menyokong pemecatan tersebut Bilakah YDPA boleh dipecat??????
Peranan-Peranan YDPA YDPA mengetuai 3 badan utama Kerajaan Badan Perundangan Undang-undang Persekutuan digubal oleh Parlimen (DN & DR) Selepas kedua-dua dewan meluluskan sesuatu rang undang-undang ia mesti diperkenankan oleh YDPA dalam masa 30 hari (Per 66(4)) Sekiranya tidak diperkenankan dalam masa 30 hari? Sekiranya tidak dipersetujui oleh YDPA?
Badan Eksekutif Badan Kehakiman Mempunyai kuasa membuat perlantikan PM, Kabinet, Setiausaha DN dan DR dll. Badan Kehakiman Kuasa melantik Ketua Hakim Negara, Presiden Mahkamah Rayuan, hakim-hakim Mahkamah Persekutuan, hakim-hakim Mahkamah Rayuan dan Mahkamah Tinggi dan Peguam Negara. Kuasa mengampun kesalahan diturunkan oleh: Mahkamah tentera Mahkamah Jenayah: WPKL dan WP Labuan Mahkamah Syariah: WPKL, WPL, Melaka, PP, Sabah & Sarawak Perlaksanaan kuasa pengampunan tidak boleh dipersoalkan atau disemak (no judicial review)
Peranan-peranan lain Mengisytiharkan Darurat (Per 50): Bila Baginda berpuas hati bahawa keselamatan/kehidupan ekonomi/ketenteraman awam dalam Persekutuan atau mana-mana bahagain adalah terancam Darurat boleh diisytiharkan walaupun sesuatu kejadian itu belum berlaku. Mesti menerima dan melaksanakan tugas atas nasihat Kabinet Pemerintah tertinggi Angkatan Tentera Persekutuan Ketua Agama Islam Memelihara keistimewaan Masyarakat Melayu (Per 153)
Kuasa-Kuasa YDPA yang dijalankan mengikut budi-bicara Baginda: Perlantikan PM (terhad kerana mengikut tradisi) Menolak/menangguhkan pembubaran parlimen yang diminta oleh PM Memanggil Raja-Raja supaya bersidang untuk membincangkan hak keutamaan, kedudukan, kemuliaan dan kebesaran raja-raja dan apa-apa tindakan yang akan diambil dalam persidangan Majlis itu.
Immuniti / kekebalan YDPA Dalam kapasiti rasmi sahaja. Kerajaan Malaysia masih boleh didakwa di mahkamah biasa Selepas pindaan Perlembagaan dalam tahun1993, raja-raja hilang immuniti dalam kapasiti peribadi Raja-raja boleh didakwa tetapi di Mahkamah Khas sahaja. Tiada prosiding yang boleh dimulakan terhadap raja-raja tanpa izin dari Peguam Negara
MAJLIS RAJA-RAJA Persidangan Badan rasmi yang mempunyai kedudukan tertinggi dalam susunan hierarki Kerajaan Persekutuan Dianggotai oleh 9 sultan/raja dan 4 YDPN/gabenor Setiausaha MRR ialah Penyimpan Mohor Besar Raja-Raja Persidangan Tiga hingga empat kali setahun, mesyuarat khas boleh dipanggil oleh YDPA atau 3 orang raja-raja Setiap persidangan berlangsung selama 3 hari Hari kedua: YDPA diiringi oleh PM, raja-raja diiringi oleh menteri besar/ketua menteri masing-masing. Tujuan: memberi nasihat kepada MRR berkenaan polisi-polisi negara dan dasar-dasar kerajaan dan membincangkan secara terbuka – persidangan dijalankan secara tertutup
Kuasa budi bicara MRR Memilih / memecat YDPA Memberi nasihat mengenai apa-apa perlantikan Mempersetujui atau tidak apa-apa undang-undang yang mengubah sempadan sesuatu negeri/ menyentuh keistimewaan/kedudukan/kemuliaan/kebesaran raja-raja dan perkara-perkara lain yang berkaitan dalam Perlembagaan Persekutuan Malaysia. Mempersetujui atau tidak apa-apa amalan, perbuatan/upacara agama Islam meliputi seluruh semenanjung. Melantik dua (daripada lima) hakim untuk mendengar perbicaraan dalam Mahkamah Khas. Memberi pengampunan sekiranya ahli keluarga Di-Raja didapati bersalah.
TIMBALAN YANG DIPERTUAN AGONG Menjalan tugas YDPA apabila jawatan tersebut dikosongkan (cth. Sakit, tiada dalam Persekutuan) Perlantikan: Dipilih dalam persidangan MRR Dilantik dari kalangan raja yang kedua dalam senarai terkanan (jika menolak namanya masih di atas dalam senarai) Menyandang jawatan selama 5 tahun (mengikut YDPA)